Elektryczny hamulec postojowy - jak działa w MINI?

Seryjnie montowane hamulce tarczowe, silnik poprzeczny, nisko osadzony punkt ciężkości – te idee MINI na zawsze zmieniły sposób, w jaki prowadzimy nasze auta. Czy elektryczny hamulec postojowy to kolejny game changer naszej auto-codzienności?

Osiągi, wydajność, rekordy! Te hasła przez dziesięciolecia elektryzowały najtęższe głowy w świecie motoryzacji. Układ hamulcowy przez długi czas znajdował się na skromnym uboczu zainteresowań. Hamulce w dziejach motoryzacji pełniły podobną rolę do tej, jaka do niedawna przypadała zasadom BHP. Po co skupiać się zanadto na tym, co nas spowalnia, gdy wysiłek i środki można spożytkować na przyspieszenie, rozwój i zwiększenie wydajności?

Właśnie dlatego jeden z największych włoskich projektantów aut XX wieku – Ettore Bugatti – swoim klientom skarżącym się na mizerną jakość hamulców w jego autach, miał zwyczaj nonszalancko odpowiadać: „tworzę samochody po to, by ruszały, a nie zatrzymywały się”. Nie dziwi zatem, że pierwszy hamulec postojowy w historii miał formę tzw. wspornika górskiego: banalnego klinu, którego ostro zakończony kolec kierowca butem wciskał w grunt. Było to rozwiązanie krótkowzroczne: gdy tylko utwardzone jezdnie stały się standardem, w samochodach na dobre zagościł hamulec postojowy, który wykorzystywał bębny lub tarcze tylnej osi auta, aby bezpiecznie je unieruchomić.

Może się wydawać, że od tamtego czasu zmieniło się stosunkowo niewiele: od stu lat hamulce postojowe odpowiadają za nasze bezpieczeństwo w sytuacji awaryjnej lub podczas parkowania. Działają niemal na tej samej zasadzie, co tradycyjne hamulce hydrauliczne: unieruchamiają samochód przez nacisk części ciernej na tarcze lub bębny hamulca. Różni je jedynie metoda aktywacji – dźwignia zamiast pedału – oraz fakt, że większość hamulców postojowych naciska na tłoki za pośrednictwem linki, a nie oleju hamulcowego.

O ile hamulec zasadniczy szybko staje się sprzymierzeńcem każdego kierowcy, o tyle hamulec postojowy nierzadko przez długi czas pozostaje ich koszmarem. Ile razy zdarzyło Ci się zapomnieć go zaciągnąć po zaparkowaniu? Ile razy z trudem udało Ci się ruszyć z górki przez toporną dźwignię? Elektryczny hamulec postojowy to z pewnością nowe rozdanie kart w codziennej grze.

Hamulec elektryczny: rodzaje i działanie

Elektryczny hamulec postojowy jest naturalnym krokiem w ewolucji mechanizmu hamowania: od wbijanego w jezdnię kołka po inteligentny system zatrzymywania auta w trakcie postoju. Elektryczny hamulec postojowy nie zawsze jednak oznacza dokładnie to samo. Mechaniczną dźwignię obok skrzyni biegów zastępuje elegancki przycisk, który nie wymaga siły, by unieruchomić auto. Jaką technologię skrywa elektryczny hamulec postojowy?

Elektryczny hamulec postojowy (w skrócie EPB, od Electric Parking Brake) w najprostszym znaczeniu wiąże się właśnie z tym, że w miejsce mechanicznej dźwigni, której zaciągnięcie prowadziło do unieruchomienia tylnej osi auta, pojawia się przycisk, który elektrycznie kieruje mechanizmem zatrzymania kół. Co jednak dzieje się w momencie, gdy go wciskamy? W świecie motoryzacji elektryczny hamulec postojowy przybrał dwie zasadnicze postacie: elektromechaniczną, która tylko kosmetycznie różni się od rozwiązania tradycyjnego, oraz w pełni elektryczną, którą można spotkać w nowszych modelach samochodów, w tym w najnowszych wersjach MINI.

Elektryczny hamulec postojowy w mniej zaawansowanej wersji oznacza, że w momencie naciśnięcia przycisku hamulca ręcznego aktywujemy mały silnik z przekładnią pociągającą za tradycyjne linki, unieruchamiające tylną oś pojazdu. Rozwiązanie to różni się więc od klasycznego hamulca postojowego jedynie nieznacznie: choć nie słyszymy charakterystycznego „strzyknięcia” podczas zaciągania dźwigni, to dalej napinamy metalową linkę, która dociska klocki do tarczy tylnej osi. To elektryczny hamulec postojowy dla tradycjonalistów.

Bardziej zaawansowany technologicznie jest system w pełni elektryczny, który znajdziemy w autach MINI. W tym wypadku mamy do czynienia z małymi silnikami w zaciskach tylnych hamulców, które po naciśnięciu przycisku dociskają klocki do tarcz hamulcowych kół. W tym przypadku chodzi więc o różnicę zachodzącą na poziomie samej budowy hamulca – a nie tylko sposobu jego aktywacji. To już duży krok naprzód.

Hamulce elektryczne a tradycyjne

Chyba każdy spotkał choć raz technologicznego konserwatystę, który ubolewał nad przeładowaniem nowoczesnych aut elektroniką i systemami, które rzekomo mają zastępować żywego kierowcę. Ten ma być rzekomo zawsze gwarantem bezpieczeństwa pasażerów. Czy zatem elektryczny hamulec postojowy faktycznie jest bezpieczniejszy i bardziej niezawodny niż swój klasyczny odpowiednik?

Choć można rozumieć nostalgię za zaciąganiem mechanicznej dźwigni – w końcu i jej fizyczny opór i wydawany dźwięk może być wrażeniem, do którego niektórzy kierowcy czują się przywiązani – to z perspektywy praktycznej tęsknota za tradycyjnym hamulcem postojowym nie znajduje wielu punktów odniesienia. Elektryczny hamulec postojowy jest w każdej dziedzinie kilka kroków przed swoim tradycyjnym odpowiednikiem.

Na początek kosmetyka: elektryczny hamulec postojowy fizycznie eliminuje z kabiny auta dźwignię. Z jednej strony poprawia to ergonomię nowoczesnego auta, z drugiej wpływa na estetykę i funkcjonalność wnętrza. Na przykładzie MINI widać gołym okiem, że elektryczny hamulec postojowy – w postaci zgrabnego przycisku – ma w sobie nie tylko rys czystszego designu, ale również ułatwia korzystanie z samochodu. Nie dla każdego mocowanie się z dźwignią hamulca ręcznego – które przy braku odpowiedniej siły może skutkować niewystarczającym naciskiem na tarcze – jest przyjemnym wspomnieniem. Jak elektryczny hamulec postojowy działa w MINI?

Hamulec ręczny elektryczny w MINI

Elektryczny hamulec postojowy w MINI znajdziemy w centralnej konsoli, tuż za skrzynią biegów: to minimalistyczny przycisk-dźwignia o owalnym kształcie dopasowanym do nowoczesnego designu MINI. By włączyć hamulec postojowy w MINI, wystarczy podważyć go delikatnie palcem i przytrzymać: po krótkiej chwili zapali się czerwona kontrolka na wierzchu przycisku, która zakomunikuje, że mechanizm został włączony.

Jak odblokować hamulec ręczny elektryczny? W MINI działa to bardzo prosto: hamulec wyłącza się automatycznie, gdy tylko samochód otrzyma od nas „sygnał”, że chcemy ruszyć. W przypadku MINI z automatyczną skrzynią biegów będzie to oznaczać wciśnięcie pedału gazu, a w wersji manualnej hamulec zwolni się, gdy tylko naciśniemy pedał sprzęgła. Hamulec postojowy nie może działać bardziej intuicyjnie! Co oczywiste, mamy również do wyboru opcję samodzielnego zwolnienia hamulca ręcznego. By to zrobić, wystarczy lekko nacisnąć przycisk dźwigni: wygaszenie czerwonej kontrolki zasygnalizuje dezaktywację hamulca. Czy elektryczny hamulec postojowy może być jeszcze bardziej przyjazny dla kierowcy?

Zdecydowanie tak! MINI wyposażone w elektryczny hamulec postojowy samodzielnie aktywuje go w sytuacji, gdy samochód w normalnych warunkach zacząłby staczać się z górki: to coraz popularniejszy w nowoczesnych autach system hill hold. Wielu kierowców powita to rozwiązanie z otwartymi ramionami. Koniec małego koszmaru, z którym musiał na co dzień mierzyć się każdy kierowca.

Gdy włączył się już elektryczny hamulec postojowy, ruszanie pod górę – akcja sprzęgła i gazu, lub samego gazu – automatycznie dezaktywuje go, pozwalając nam kontynuować jazdę bez zmartwień o to, czy samochód nie zgaśnie lub zacznie zjeżdżać z górki. Elektryczny hamulec postojowy aktywuje się samodzielnie również wtedy, gdy prowadzimy MINI z automatyczną skrzynią biegów i włączymy tryb parkowania.

 

Elektryczny hamulec postojowy - ukryte możliwości

Tradycyjny hamulec postojowy był i wciąż jest używany przez niektórych kierowców w nieco mniej standardowy sposób. Przyznajmy to szczerze: niektórzy z nas korzystali z hamulca ręcznego niemal równie często podczas parkowania, co w trakcie amatorskich prób sportowych nawrotów na ostrych zakrętach. To jedna strona medalu. Zdecydowana natura hamulca ręcznego pozwoliła również wielu kierowcom wybrnąć z poważnych kłopotów: gdy z jakiegoś powodu zawiódł hamulec zasadniczy, mogli oni jeszcze liczyć na hamulec postojowy. Czy elektryczny hamulec postojowy MINI da sobie radę również w tych sytuacjach?

Zacznijmy od tego, że używanie hamulca elektrycznego w MINI jest możliwe również w trakcie jazdy: by to zrobić, wystarczy podważyć przycisk hamulca przez dłuższą chwilę. Komputer zasygnalizuje nam jego aktywację poprzez zapalenie czerwonej kontrolki i charakterystyczny dźwięk.

Elektryczny hamulec postojowy MINI w trybie awaryjnym działa nieco inaczej niż w czasie postoju: hamuje on bowiem obie osie samochodu. Dzięki temu siła hamowania jest znacznie większa niż w przypadku tradycyjnego hamulca postojowego. Hamowanie awaryjne jest również dużo bezpieczniejsze. Elektryczny hamulec postojowy nie wyklucza bowiem funkcji ABS – jak miało to miejsce w tradycyjnym hamulcu ręcznym – a więc tor hamowania będzie znacznie stabilniejszy. To ogromna przewaga bezpieczeństwa. Hamulec elektryczny zmniejsza również koszty utrzymania samochodu. Dzięki mądremu hamowaniu tarcze zużywają się wolniej.

Czy EPB da nam zatem szanse na efektowny poślizg? Jak można się domyślić, tak się nie stanie. Nie ma jednak za czym płakać: sportowe manewry zostawmy na przeznaczonych do tego torach. Elektryczny hamulec postojowy w MINI wynagrodzi to nam większą wygodą w codziennej jeździe, bezpieczeństwem w nieprzewidzianych sytuacjach i bardziej przestronnym i estetycznym wnętrzem auta. To raczej uczciwa cena.